De bierwereld stond even op z’n kop, vooral de Duitse. Er zou glyfosaat in een veertiental Duitse bieren zitten. Glyfosaat is een onkruidverdelger die onder andere gebruikt wordt in de landbouw. In de diverse media wordt beweerd dat het middel kankerverwekkend is. Vanzelfsprekend slecht voor het imago van deze bieren, maar wat klopt er van. Moeten we op de media vertrouwen en het bier links laten liggen, of betreft het hier een storm in een glas bier?
Verbazing
Mijn verbazing, en daarmee interesse om er iets dieper in te duiken, werd afgelopen week gewekt tijdens de lancering van de Hertog Jan Ongekend in Houten. Diverse media, groot en klein, vakbladen, kranten en bloggers waren uitgenodigd. Hoewel de link tussen het Duitse nieuws en de lancering van dit bier enigszins ver te zoeken is, werd het onderwerp aangesneden en een reactie gevraagd aan een van de brouwers.
Sensatie
Toen een woordvoerder van AB-InBev na een korte reactie van de brouwer toelichting wilde geven werd deze na de eerste zin onderbroken. De betreffende journalist was namelijk niet op zoek naar een ‘corporate antwoord‘, zoals hij dit zelf verwoordde. Er wordt dus wel journalistiek bedreven, maar enkel als het antwoord aansluit bij het beeld dat de journalist wil scheppen?
Dit bevestigde precies wat er daags daarvoor ook in de media werd vermeld. De Telegraaf kopte: “Gif in Duits bier”, RTL schreef: “Gif in alle geliefde Duitse biertjes” ,de NOS was wat subtieler: “Sporen landbouwgif in Duits bier, maar is het ook schadelijk?”. De sensatie lijkt het te winnen van de journalistiek, neemt niet weg dat er een interessant gegeven wordt aangekaart.
Zembla
Zit er nou gif in het bier of niet? Ja, er zitten sporen van de onkruidverdelger in een aantal Duitse bieren. Dat is duidelijk. Het middel zou via de granen in het bier terecht gekomen zijn. Dat betekent niet automatisch dat de graanboer het middel zelf gebruikt. Het kan ook overgewaaid zijn van omliggende akkers of door het graan opgenomen zijn via het grondwater. Zo wordt gemeld in onder andere een uitzending van Zembla over glyfosaat, die niet geheel toevallig vorige week werd uitgezonden. De Nederlandse landbouw blijkt één van de grootste gebruikers van het gif in Europa te zijn.
Schadelijk of niet?
Belangrijker is misschien de volgende vraag: Is het schadelijk? We lezen al snel op diverse media dat de in bier aangetroffen hoeveelheid dusdanig laag is, dat je op een dag 1000 liter zou moeten drinken om de schadelijke gevolgen van het gif te ervaren. Maar als het middel vanuit de landbouw in het bier komt, komt het dus ook voor in andere voedingsmiddelen. In drinkwaterbronnen in Nederland zit meer dan 100x de toegestane waarde van glyfosaat, daar moet dus extra gefilterd worden. Uit urineonderzoek door Europa bleek glyfosaat bij 5 van de 8 Nederlanders in de urine te zitten. Het lijkt er dus sterk op dat er meer manieren zijn waarop het gif in het lichaam komt dan enkel het consumeren van bier.
Gevolgen
De specialisten zijn het er niet over eens. De Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) stelt dat het middel kankerverwekkend is, daar waar Duitse en andere autoriteiten aangeven dat dit niet zo is. Waar ligt dan het verschil? De WHO neemt de uitwerkingen van dit gif in combinatie met andere middelen in onze voedselindustrie mee. Hieruit blijkt dat het weldegelijk negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid. In Zembla wordt tevens gemeld dat het middel ook negatieve gevolgen heeft voor de veeteelt. Dieren worden ziek of onvruchtbaar na het langdurig eten van voedsel waar het middel ook in zit. Hoewel de verhouding in hun voer mogelijk anders is dan in ons eten of drinken, duidt het natuurlijk wel op een negatief effect van de stof.
Lobbyisten
Terug naar het bier. Niet geheel toevallig komt dit bericht nu in het nieuws. Deze week wordt besloten door de EU of de legaliteit van het gebruik van glyfosaat voor 10 jaar wordt verlengd voor de gehele EU. De Duitse bieren lijken hierin een populair onderwerp om het in de belangstelling te zetten. Het zijn dus de lobbyisten van zowel voor als tegenstanders die de berichten en weerleggingen aanwakkeren. Vanaf maart zou het gebruik voor particulieren in ieder geval al aan banden worden gelegd. Dit is uitgesteld vanwege juridische problemen, aldus staatssecretaris Dijksma.
Niet alleen bier
We zien in de gehele markt al tijden de trend dat de consument steeds meer bezig is met de herkomst van producten, ingrediënten (bewust of niet) en de gevolgen voor de gezondheid. Wat mij betreft volledig terecht. Kledingfabrikanten controleren hun volledige keten van producten om te zeker te zijn dat ze kinderarbeid-vrij zijn. De chocolade-industrie probeert ook de gehele keten gezond te maken en iedereen binnen die keten een eerlijke prijs te geven. De plofkip verliest steeds meer terrein. De consument lijkt steeds meer bereid om meer te betalen voor een eerlijker en transparanter product.
Eerlijk over herkomst
Nu zijn het de Duitse brouwerijen die zo in het nieuws komen, maar het zal mij niet verbazen als er bij Nederlandse, Belgische of elk willekeurig andere bieren ook positief op glyfosaat worden getest. Andere productgroepen zullen wellicht ook getest gaan worden.
Hoewel de brouwers zich wellicht aan alle regels en in de wet bepaalde waardes houden, liggen de kansen mijn inziens wel bij hen. Dat iets bij wet is toegestaan wil niet zeggen dat je het moet toepassen. Wees open en eerlijk over je productie keten, ook die voorafgaand aan het brouwproces. Zorg dat je hier zelf meer controle op uitoefent en probeer, daar waar mogelijk, bewuste keuzes te maken qua leveranciers. Laat zien dat je de gezondheid van de consument hoog in het vaandel hebt staan. Dit geldt overigens voor iedere producent van welk product dan ook.
Bewuster kiezen
Hoewel ik mij bewust ben dat bovenstaande informatie verre van volledig is, ik ben tenslotte geen onderzoeksjournalist, heb ik wel geprobeerd een genuanceerder beeld te schetsen van de situatie dan de eerder genoemde journalisten. Het ontbreken van deze nuance, hoe kleinschalig ook was namelijk precies waar ik mij aan ergerde toen ik de verschillende berichtgevingen las.
Ga ik mijn bierkeuze op korte termijn af laten hangen van deze ontwikkeling van afgelopen week? Ik denk het niet, maar het wordt wel een steeds belangrijker thema. Dat het nu bewezen is bij bepaalde Duitse bieren, wil niet zeggen dat het niet in andere bieren kan zitten. Ik hoop dat brouwers in de toekomst vaker kiezen voor duidelijkheid over wat ik nu onbewust wel of juist niet binnenkrijg. Daar zal ik dan wel vaker bewust voor kiezen. Net zoals ik vaker kies voor Tony Chocolony, of bewuster kies voor de kleine, authentieke ondernemers dan voor de grote ketens. Zou het omvallen van de grote ketens wellicht iets te maken hebben met dit soort ontwikkelingen?
Proost!
Deze blog is geschreven door Bas Schampers. Bas is bierkenner en verzorgt diverse horecatrainingen op het gebied van gastvrijheid. Tevens adviseert hij horecaondernemers op het gebied van speciaalbier. Meer over Bas en zijn activiteiten vind je op www.baspitality.nl.
The post Bewuster kiezen of laten we het bier voortaan links liggen? appeared first on Bierista.