Hertog Jan Grand Prestige is het kroonjuweel van Hertog Jan. De laaste weken is er onder meer hier op Bierista veel gezegd over het speciale programma Vatgerijpt. In dat programma wordt de Hertog Jan Grand Prestige opgelegd in vaten waar eerder port, bourbon of cognac in heeft gezeten.
Zaterdag 26 november
Welke uitwerking dat precies heeft op het zware donkere Hertog Jan-bier kunnen liefhebbers zaterdag 26 november zelf proeven en ervaren tijdens de Grand Prestige Open Dag. Tussen 11.00 en 16.00 uur kun je in de brouwerij terecht. Je krijgt tekst en uitleg over Vatgerijpt én je kunt je eigen fles Vatgerijpt reserveren.
De houten vaten geven op twee manieren smaak aan de Grand Prestige. Ten eerste door de drank die eerder in het vat heeft gezeten. Bij het Vatgerijpt-programma wordt er gebruik gemaakt van vaten waar eerder port, congnac of bourbon heeft gerijpt. Ten tweede geeft het houten vat zelf ook smaak aan het bier.
Vleugje vanille
Het hout geeft vanilline af, dat zorgt voor een vleugje vanille. Dit is een kenmerkende smaak bij de meeste houtgerijpte bieren. De meeste vaten worden getoast, van binnen verwarmd, voordat ze met bier worden gevuld. Dat helpt om de vanilline uit het cellulose van het hout te krijgen. De mate van verwarming bepaalt hoeveel en welke aroma’s er uit het hout loskomen. Bij charring wordt het hout zelfs zwart geblakerd. Ook dan komt het vanille aroma vrij, maar er gebeurt nog veel meer met de smaak. Een reeks complexe processen wordt in gang gezet en de smaak kan kruidig en een beetje rokerig worden. Een lekker kruidige houtsmaak wordt veroorzaakt door zogenaamde lactonen. In hoge concentraties smaakt dit naar kokos.
Hemicellulose wordt door het verwarmen van het hout tot kortere suikerketens afgebroken. Dat resulteert in karamelachtige smaken en de smaak van geroosterd brood. Andere stoffen die bij het verwarmen uit hemicellulose vrijkomen zorgen voor warme smaken, die zelfs wat aan gebraden vlees doen denken.
Tot zover deze scheikunde-les.
Bourbon, port en cognac
Niet alleen het hout geeft smaak aan het bier dat in het vat ligt te rijpen. Ook de drank die er eerder in heeft gezeten. Daarvan zijn de aroma’s in het hout getrokken. Hoeveel en welke smaak dat toevoegt, hangt af van het soort drank en tijd dat het in het vat heeft gezeten. Een vat waar 25 jaar lang whisky in heeft gerijpt zal weinig houtsmaken meer afgeven. De smaak van de whisky zal dan de boventoon gaan voeren.
Hetzelfde geldt als het vat meerdere keren gebruikt is. Daarom zijn bourbon vaten heel populair: die mogen namelijk maar één keer voor bourbon gebruikt worden. De houtsmaak blijft daardoor aanwezig. In principe kan je allerlei soorten vaten gebruiken. De vaten die wij gebruiken voor Hertog Jan Vatgerijpt zijn bourbon, port en cognac. We zijn heel benieuwd hoe die heerlijke smaken met onze Grand Prestige gaan samenkomen.
Vóór het vullen wordt elk vat met CO2 gespoeld en de zuurstof verdreven. Daarna worden ze onder lage tegendruk gevuld. Pas als het bier uit het vat stroomt wordt het afgesloten met een bunch. Op deze manier wordt oxidatie van bier voorkomen. Tijdens het lageren wordt het bier warmer en zet het vat samen met het bier uit. Het bier heeft CO2 in zich, dat zorgt voor een lichte overdruk. Zo kan er alleen CO2 uit en geen zuurstof in.
Normaal gesproken wil je bier bij een constante temperatuur bewaren. Voor lagering op vat is het prettig als de temperatuur iets schommelt. Als het warmer wordt zet de vloeistof uit en trekt in het poreuze hout. Zo kan het zich mengen met de smaken uit het hout en de smaak van de drank die er eerder in heeft gezeten. Als het weer kouder wordt en de vloeistof zich weer uit het hout terugtrekt neemt het de smaken mee. Zo kan de temperatuur helpen om de smaak rijker te maken.
The post Hertog Jan Grand Prestige-dag: Reserveer je fles Vatgerijpt appeared first on Bierista.